Emotioneel afwezige ouders: wat heeft dit voor invloed op jouw leven?
Worstel je met het feit dat jouw ouders emotioneel afwezig zijn geweest in jouw jeugd? Loop je in je dagelijks leven vast of worstel je met een bepaald patroon? Dit kan het gevolg zijn van het feit dat je ouder emotioneel onbereikbaar of emotioneel onvolwassen zijn of zijn geweest. Hierdoor ontwikkel je in kindertijd bepaalde mechanismen en gedragingen die je in je volwassen leven behoorlijk in de weg kunnen zitten.
In dit blog kijk we naar hoe je emotioneel afwezige ouders herkent, wat dit doet met je eigenwaarde, wat de gevolgen zijn voor je volwassen leven, maar ook hoe je de pijn van de vaderwond of moederwond in jezelf heelt.
Lees je mee?
Wat zijn emotioneel afwezige ouders?
Wanneer je ouders emotioneel afwezige zijn geweest, betekent dit dat je ouders er niet voor jou zijn geweest op emotioneel vlak. Nu niet en vroeger niet toen jij kind was.
In een gezonde situatie is een ouder aanwezig. Huil je, dan troosten ze je. Ben je boos, dan mogen je emoties er zijn zonder dat je ouders hier consequenties aan verbinden. Ze houden onvoorwaardelijk van je. Ze zijn alert op subtiele signalen, luisteren actief en knuffelen fysiek met je als het nodig is.
Een emotioneel afwezige ouder kan dit niet. Deze ouder reageert niet op de emotionele behoeften van een kind. Ze herkennen ze niet, negeren de gevoelens of merken ze niet op. Ook wordt er niet over gepraat.
Hoe herken je een emotioneel afwezige ouder?
Hoe vaak heb je het gevoel gehad dat je ouders er wel waren, maar niet écht voor jou? Misschien heb je momenten meegemaakt waarop ze geen interesse hadden voor wat je voelde of doormaakte. Of misschien merkte je dat ze zo verstrikt waren in hun eigen problemen dat ze geen ruimte hadden voor die van jou. Ook kan het zijn dat ze zo druk waren met hun werk of elkaar, dat ze geen ruimte hadden om jouw behoeften te zien.
Het kan pijnlijk zijn om te beseffen dat, zelfs op momenten dat je troost of steun nodig had, je ouders er niet in slaagden je dit te geven.
In plaats daarvan kreeg je misschien te maken met kritiek een afstandelijke houding of simpelweg geen reactie. Als dit herkenbaar voor je is, is de kans groot dat je bent opgegroeid met een emotioneel afwezige ouder. Als je vader of moeder emotioneel afwezig is geweest kun je dit herkennen aan de volgende kenmerken (let op: je kunt ze herkennen van vroeger of van nu)
- Gebrek aan interesse: Ze toonden geen interesse in wat je voelde, dacht of deed.
- Met zichzelf bezig: Je ouders hebben of hadden hun handen vol aan hun eigen problemen waardoor ze emotioneel niet beschikbaar waren.
- Gebrek aan troost: Je voelde geen troost op de momenten dat je het nodig had. Je moet jezelf zien te redden.
- Afstandelijkheid: Je ouders reageerden/reageren vaak kritisch, onverschillig of afstandelijk in plaats van empathisch.
- Niet serieus nemen: Je ouders bagatelliseren of negeren de gevoelens die je hebt. Ze namen/nemen je niet serieus.
- Gebrek aan fysieke affectie: Je ouders zijn of of waren terughoudend in het geven van knuffels, kussen of andere vormen van fysieke genegenheid.
- Gebrek aan lof: Je ouders gaven/geven zelden complimenten, terwijl je hier (als kind) wel behoefte aan hebt.
- Overmatige kritiek: Je ouders zijn vaak kritisch en wijzen je continu op wat je fout doet of als kind deed.
- Onvoorspelbaarheid: Je ouders zijn onvoorspelbaar, het ene moment zijn ze aanwezig en het volgende moment afwezig.
- Vermijding van diepgaande gesprekken: Je ouders vermijden gesprekken over gevoelens en geven de voorkeur aan oppervlakkige of functionele communicatie.
- Niet reageren op signalen: Je ouders merkten/merken subtiele signalen niet op. Dus als je boos, verdrietig of bang was reageerden ze hier niet op.
- Afwezigheid tijdens belangrijke momenten: Je ouders waren letterlijk fysiek of emotioneel afwezig tijdens cruciale momenten in jouw leven zoals bij diploma-uitreikingen, wedstrijden of andere belangrijke gebeurtenissen.
- Projectie: Je ouders projecteren hun eigen onverwerkte emoties of problemen op jou, wat zorgt voor onterechte beschuldigingen of misverstanden.
Lees verder na dit blok
Gratis Test:
waren jouw ouders emotioneel afwezig?
Wil je weten of jouw ouders emotioneel afwezig waren?
Met deze gratis test achterhaal je in een paar minuutjes of dit het geval was.

Extra toelichting: de vaderwond en de moederwond
De termen vader en moederwond hebben een directe relatie met emotioneel afwezige ouders. Het kan goed zijn dat je 1 ouder hebt die emotioneel afwezig is. De term vaderwond of moederwond verwijst dan naar de wond die jij oploopt als gevolg van een stukje emotionele verwaarlozing in relatie tot je vader of moeder.
Vaderwond:
De vaderwond kan voortkomen uit de relatie met een afwezige, kritische, strenge, emotioneel onbeschikbare, controlerende of zelfs misbruikende vader. Je had dan een emotioneel afwezige vader. Dit uit zich in vraagstukken als:
- Problemen met zelfwaardering en zelfvertrouwen.
- Moeilijkheden in relaties met mannen, zowel vriendschappelijk als romantisch.
- Problemen met gezag en vertrouwen in leiderschap, wat zich vaak uit in conflicten met je meerdere/leidinggevende.
- Een diepgeworteld gevoel van niet goed genoeg zijn.
- Moeilijkheden met het stellen en handhaven van grenzen.
Moederwond:
De moederwond is het resultaat van het opgroeien met een moeder die kritisch, afwijzend, manipulatief, overheersend, emotioneel afwezig of misbruikend was. Je had dan een emotioneel afwezige moeder. De gevolgen van de moederwond kunnen zijn:
- Problemen met zelfliefde en zelfzorg.
- Uitdagingen in relaties met vrouwen, zowel vriendschappelijk als romantisch.
- Angst voor afwijzing of verlating in relaties.
- Een overweldigend verlangen om te behagen of voor anderen te zorgen ten koste van zichzelf.
- Moeilijkheden met intimiteit en kwetsbaarheid.
Waardoor is een ouder emotioneel afwezig?
Er zijn verschillende redenen waarom ouders emotioneel afwezig kunnen zijn. Een aantal voorbeelden:
Trauma bij je ouders
Wanneer je ouders zelf zijn opgegroeid in een onstabiele omgeving, kunnen ze hun eigen trauma’s onbewust overdragen op jou als kind. Dus stel dat je moeder is opgegroeid in een gezin waarbij haar vader vroeg overleed dan draagt zij dit haar hele leven met zich mee. Vervolgens krijgt ze zelf kinderen en kan ze de pijn en de mechanismen die erbij horen overdragen op jou en je eventuele broers of zussen.
Psychische Aandoeningen:
Depressie, angststoornissen, burn out, posttraumatische stressstoornis (PTSS) of persoonlijkheidsstoornissen hebben invloed op hoe emotioneel beschikbaar een ouder is. Heb je bijvoorbeeld een narcistische ouder, dan is de kans reëel dat er sprake was emotionele afwezigheid.
Verslavingen:
Ouders die worstelen met alcoholisme, drugsverslaving of andere verslavingen kunnen zo verstrikt raken in hun eigen problemen dat ze emotioneel onbeschikbaar worden voor de kinderen.
Veel stress:
Financiële problemen, het verlies van een baan, faillissement, ziekte, of andere stressvolle levensgebeurtenissen kunnen ervoor zorgen dat ouders de handen vol hebben aan zichzelf en daardoor simpelweg de ruimte niet hebben om emotioneel beschikbaar te zijn.
Ook het hebben van een eigen bedrijf, het runnen van een boerderij of moeite hebben met het combineren van het werk en ouderschap kunnen een ouder emotioneel onbeschikbaar maken. Ze zijn zo druk met hun eigen behoeften dat ze de behoeften van een ander niet meer kunnen zijn.
Lees verder na dit blok
Gratis Test:
waren jouw ouders emotioneel afwezig?
Wil je weten of jouw ouders emotioneel afwezig waren?
Met deze gratis test achterhaal je in een paar minuutjes of dit het geval was.

Culturele of religieuze normen:
In sommige culturen of religies kan er een sterkere nadruk liggen op autoriteit en discipline, waardoor er minder ruimte is voor emoties en verbinding.
Onvoldoende voorbereiding op het ouderschap:
Niet alle ouders zijn goed voorbereid op wat het ouderschap met zich meebrengt. De verantwoordelijkheden zijn zo overweldigend dat ze emotioneel beschikbaar zijn.
Problemen in de relatie
Wanneer er conflicten zijn in de relatie van je ouders dan heeft dit invloed op hoe beschikbaar ze zijn voor de kinderen. Een ouder kan zelfs emotioneel afstand nemen van het hele gezin vanwege problemen met de andere ouder.
Gezondheidsproblemen:
Chronische ziekten, pijn of andere gezondheidsproblemen kunnen een ouder emotioneel en fysiek uitputten, waardoor ze niet of minder beschikbaar zijn voor de kinderen.
Eerdere verliezen:
Ouders die een kind hebben verloren of een miskraam hebben gehad, kunnen zich emotioneel terugtrekken uit angst voor nog een verlies.
De impact van een ouder die emotioneel afwezig is
Als je ouders emotioneel afwezig heb je niet geleerd om je op een veilige manier te hechten. Als kind is het van levensbelang dat je ouders je zien en je horen. Ongeacht wat er gebeurt. Op het moment dat je ouders afwezig zijn geweest heb je niet gekregen wat je zocht. Als kind ben je 100% loyaal aan je ouders, hoe de situatie ook is.
Wat je dan gaat doen is proberen om wel gezien en gehoord te worden. Het betekent dat je een mechanisme ontwikkelt, zodat je ouders je toch nog een beetje liefde geven. Dit is dus letterlijk een overlevingsmechanisme. Dit mechanisme zorgt ervoor dat je de pijn van afwijzing en eenzaamheid niet hoeft te voelen.
Als je ouder wordt, neem je dit mechanisme mee je volwassen leven in. Hier is het niet meer dienend, maar kan het wel behoorlijk in de weg zitten. Voorbeelden van overlevingsmechanismen zijn:
- Je cijfert jezelf weg
- Je geeft geen grenzen gaan
- Je gaat andere mensen pleasen
- Je laat perfectionistisch gedrag zien (als je niets fout doet kun je niet afgewezen worden)
- Je overschreeuwt jezelf (misschien zien mensen je dan)
- Je ontwikkelt codependentie
- Je vraagt nooit hulp aan anderen, je doet de dingen liever alleen
- Je spreekt jezelf nooit uit
- Je laat andere mensen niet toe in je omgeving
- Je laat je keuzes afhangen van de mening van anderen
- Je luistert niet meer naar je eigen gevoel
- Je laat alles wat je doet afhangen van anderen
Lees verder na dit blok
Gratis Test:
waren jouw ouders emotioneel afwezig?
Wil je weten of jouw ouders emotioneel afwezig waren?
Met deze gratis test achterhaal je in een paar minuutjes of dit het geval was.

Wat zijn de gevolgen als je ouders emotioneel afwezig waren?
Het mechanisme wat je ontwikkelt, zorgt ervoor dat je nu problemen ervaart. Je leeft een leven waarin je altijd bezig bent met het zoeken van erkenning op plekken waar je dit niet krijgt. Al je keuzes zijn gebaseerd op wat de buitenwereld verwacht in plaats van op wat jij wilt.
Dit kost ongelooflijk veel energie. Ook worstel je veel met schuldgevoelens wanneer je wel een keer voor jezelf kiest. Vaak zie ik terug dat vrouwen worstelen met fysieke en lichamelijke klachten als dit lang aanhoudt. Maar dat niet alleen: het kan ook zijn dat je vastloopt in relaties. Doordat je niet hebt geleerd om je op een veilige manier te hechten, gaat dit in relaties ook vaak fout. Je herkent jezelf bijvoorbeeld in bindingsangst of verlatingsangst.
Emotioneel afwezige ouder en het familiesysteem?
Als kind van een emotioneel afwezige ouder kun je in een situatie terecht komen die we parentificatie noemen. Normaal gesproken is het zo dat jouw ouders voor jou zorgen. Dit is een natuurwet binnen het familiesysteem. De wet van de ordening. Deze raakt aan de tweede wet van geven en nemen. Een ouder geeft, een kind neemt.
Maar als één van je ouders afwezig dan is de kans groot dat je voor je vader of moeder bent gaan zorgen. Je wisselt dan van plek in het familiesysteem. Je neemt taken en verantwoordelijkheden op je die niet passen bij een kind. Maar uit loyaliteit aan je ouders doe je dit. Je wordt een emotionele steun voor je vader of moeder. Dit lijkt misschien heel lief, maar het is niet gezond. Je draagt dingen die niet van jou zijn. Je vult de leegte die in je ouders leeft op.
Met een familieopstelling kun je deze patronen inzichtelijk maken en stapje voor stapje herstellen. Veel vrouwen die ik spreek worstelen ook met een enorm gevoel van oververantwoordelijkheid. Dat is logisch, omdat je geleerd hebt dingen voor de ander te dragen. Maar het is niet nodig! Je betaalt er een prijs voor, namelijk. De prijs van jouw leven, jouw wensen en jouw verlangens.
Lees verder na dit blok
Gratis Test:
waren jouw ouders emotioneel afwezig?
Wil je weten of jouw ouders emotioneel afwezig waren?
Met deze gratis test achterhaal je in een paar minuutjes of dit het geval was.

Ontwikkelen van overtuigingen over jezelf
Als je ouders emotioneel afwezig zijn vorm je onbewust kernovertuigingen die niet dienend zijn. Deze overtuigingen zijn heel bepalend voor hoe jij je leven nu leeft. Hier zijn een aantal overtuigingen die ik terugzie bij vrouwen die worstelen met emotioneel afwezige ouders:
- “Mijn gevoelens zijn niet belangrijk.” Je hebt geleerd dat jouw emoties geen waarde hebben of dat het beter is ze te verbergen.
- “Ik ben niet goed genoeg.” Als je ouders je niet emotioneel bevestigen in wat je voelt kun je het gevoel ontwikkelend dat je niet goed genoeg bent.
- “Ik moet sterk zijn.” Je hebt het gevoel dat je jouw eigen problemen moet oplossen en dat je het niet het recht hebt om zwak of kwetsbaar te zijn.
- “Relaties zijn onbetrouwbaar.” Het kan zijn dat je het vertrouwen in relaties hebt verloren door wat je in je thuissituatie hebt gezien.
- “Ik moet voor anderen zorgen om liefde te verdienen.” Als gevolg van parentificatie, ben je gaan geloven dat liefde voorwaardelijk is en verdient moet worden door anderen te pleasen of voor ze te zorgen.
- “Het laten zien van emoties leidt tot afwijzing.” Je hebt geleerd om je emoties te onderdrukken uit angst voor afwijzing.
- “Ik ben verantwoordelijk voor de gevoelens van anderen.” Je bent gaan geloven dat jij verantwoordelijk bent voor de gevoelens van de ander.
- “Ik moet perfect zijn.” Uit angst voor kritiek of afwijzing ben je gaan streven naar perfectie. Het is nooit goed genoeg.
- “Ik ben alleen.” Je hebt de overtuiging ontwikkelt dat je toch alleen achterblijft en dat je dingen toch alleen moet doen.
- “Conflicten zijn gevaarlijk.” Je kunt conflict als bedreigend ervaren en zullen het daarom zoveel mogelijk vermijden.
Lees verder na dit blok

De Authentieke Vrouw Podcast
In de Authentieke Vrouw Podcast leer ik vrouwen hoe ze zonder poespas of zweverig gedoe eindelijk afrekenen met alle terugkerende patronen in hun leven. Inmiddels staan er meer dan 300 afleveringen online.
Verschil in overgenomen overtuigingen en wonden
Nu zit er een verschil in de soorten overtuigingen die je hebt. De overtuigingen die ik hierboven noem zijn emotionele wonden. Het zijn onbewuste negatieve basisovertuigingen die diep in jou verankerd zitten. Het zijn ook de overtuigingen waarop je nu je keuzes baseert.
Stel dat je een voorstel krijgt voor een nieuwe baan en je basisovertuiging is dat je niet goed genoeg bent. Dan is de kans groot dat je de baan niet accepteert, omdat je denkt: dit is vast niet voor mij weggelegd, ik ben niet goed genoeg.
Stel je eens voor hoe je zou handelen of reageren als je deze overtuiging niet hand?
Het goede nieuws is: je kunt je emotionele wonden helen. Hiervoor is het van belang dat je weet wat jouw wonden zijn. Het begint bij bewustwording.
Naast emotionele wonden staan overgenomen overtuigingen. Dit zijn overtuigingen die je overneemt van mensen uit je omgeving. Door deze in kaart te brengen zul je zien dat je keuzes maakt op basis van overtuigingen die helemaal niet van jou zijn.
Conclusie
Opgroeien met emotioneel afwezige ouders is van invloed op je volwassen leven. Het is belangrijk te onthouden dat herkenning de eerste stap is naar genezing. Door je bewust te worden van je patronen, kun je werken aan het helen van oude wonden, het opbouwen van gezondere relaties en het creëren van een leven wat start vanuit jou.
Leuk dat je dit artikel leest
Je leest een artikel uit de kennisbank van de Authentieke Vrouw. Mijn naam is Diana Arkeveld. In mijn artikelen deel ik mijn kennis en ervaring met je. Wil je weten hoe ik je verder kan helpen?
🎙️ Podcast de Authentieke Vrouw
In de Authentieke Vrouw Podcast leer ik vrouwen hoe ze zonder poespas of zweverig gedoe eindelijk afrekenen met alle terugkerende patronen in hun leven.
Dit zorgt ervoor dat je op je 85e vol trots kan zeggen dat je keuzes in je leven hebt gemaakt die volledig bij je paste. Luister je mee?
🟢 Master Your Life
Master Your Life is het transformerende online programma voor vrouwen die weer de regie terug willen in hun leven en willen kappen met pleasen, gezonde grenzen willen leren stellen en zichzelf helemaal willen begrijpen.
Aan de hand van het principe van inzicht, herkennen en veranderen ga je daadwerkelijk veranderen naar de versie die jij wilt zijn. Je kunt direct instappen en meedoen met de livesessies die Diana organiseert en je vragen stellen in de community.
🟠 Masterclass
Aanstaande maandag geef ik de exclusieve masterclass: Ontdek het verborgen verband tussen emotioneel afwezige ouders en een slecht zelfbeeld, pleasegedrag en matige grenzen.
Na de Masterclass voel je een rust in je hoofd terugkeren, omdat je weet waar bepaalde gedachtes en patronen en twijfels vandaan komen.
Zodra je die kent, kunnen we ze doorbreken en die tweestrijd in jezelf stoppen.