Worstel jij met schuldgevoelens: wat als jij je makkelijk schuldig voelt?

Voel jij je weleens schuldig zonder duidelijke reden? Of merk je dat je jezelf constant verwijt dat je niet genoeg doet, niet goed genoeg bent of dat je anderen teleurstelt? Je bent niet alleen.

Veel vrouwen worstelen met schuldgevoelens. Soms komt dit door wat we om ons heen zien en horen, door de hoge verwachtingen van de maatschappij, of doordat je de lat erg hoog legt voor jezelf. In dit blog gaan we dieper in op waarom zoveel vrouwen zich schuldig voelen en geef ik je tips om hiermee om te gaan. Lees je mee?

Wat zijn schuldgevoelens wanneer ze op een gezonde manier voor je werken?

Schuldgevoelens hebben eigenlijk een belangrijke taak. Ze helpen je te begrijpen wanneer je iets hebt gedaan wat misschien niet zo aardig of juist was. Door dit gevoel weet je dat je iets goed te maken hebt.

Het moedigt je aan om sorry te zeggen of het beter te doen de volgende keer. Dus, terwijl schuldgevoelens soms zwaar kunnen voelen, helpen ze je om betere keuzes te maken en beter te zijn voor de mensen om ons heen. Dat is een gezonde situatie.

Schuldgevoelens en het verband met normen en waarden

Iets wel of niet goed doen hangt altijd samen met jouw persoonlijke normen en waarden. Je normen en waarden laten zien wat belangrijk is voor jou. Als jij gezondheid een belangrijke waarde vindt, zul je waarschijnlijk niet vaak bij de McDonalds te vinden zijn.

Alleen dit heeft ook een keerzijde. Er zijn heel veel opgelegde normen en waarden die niet persé van jou hoeven te zijn.

Stel dat je als kind geleerd hebt dat je voeten vegen goed is en je vergeet dit wanneer je bij je ouders op bezoek gaat. Dan zorgt je schuldgevoel ervoor dat je denkt: oh shit, vergeten.

Groei je op in een kerkgemeenschap dan heb je te maken met overkoepelende normen en waarden. Dit geldt ook voor alle andere groepen en dynamieken waar je in zit, zoals je gezin van herkomst. In de kerk word je geleerd dat je eerst voor je naasten moet zorgen, omdat je dan een goed mens bent.

Wanneer jij op volwassen leeftijd tijd voor jezelf neemt en daarmee een ander teleurstelt dan kom je in worsteling met deze basisovertuiging. Het betekent dus dat je jouw waarden en normen mag heroverwegen. Wat vind je nu eigenlijk zelf?

Doorslaan in schuldgevoelens

Je kunt dus ook doorslaan in schuldgevoelens. Dan voel jij je bij elke keuze die je maakt schuldig. Het gezonde mechanisme wordt een ongezond mechanisme omdat al jouw keuzes beïnvloedt worden deze schuldgevoelens.

Je bent continu bezig met anderen, leeft volgens de verwachtingen van anderen, cijfert jezelf weg en zoekt goedkeuring in je omgeving. De kern van deze schuldgevoelens zit in jou. Het heeft namelijk alles te maken met de emotionele wonden die je hebt ontwikkeld in je leven.

Lees verder na dit blok

Perfectionisme en schuldgevoelens

Perfectionisme is het verlangen om alles perfect te doen, tot aan onrealistisch toe. Als perfectionist heb je vaak zeer hoge normen voor jezelf en ben je bang om fouten maken of tekort te schieten.

Als je als perfectionist niet aan je eigen hoge verwachtingen voldoet, ervaar je vaak schuldgevoelens. Je voelt je niet ‘niet goed genoeg’, zelfs bij kleine fouten of tekortkomingen. Dit gaat vaak samen met veel zelfkritiek. Schuldgevoelens ontstaan makkelijk omdat je niet voldoet aan je eigen standaarden. Alleen omdat de lat zo hoog ligt, is dit ook niet zo gek. De vraag is namelijk: hoeveel beter dan goed wil je de dingen doen? En waarom mag jij geen fouten maken?

Vaak is perfectionisme een overlevingsmechanisme wat je hebt ontwikkeld om te voorkomen dat je afgewezen werd. Dit heeft weer z’n oorzaak in jouw emotionele wonden.

Emotionele wonden en schuldgevoelens: hoe zit dit?

De grote vraag is: waarom voel jij je zo makkelijk schuldig? Want als je een keuze maakt waar je volledig achter staat hoef jij je niet schuldig te voelen.

Je kunt jezelf dus de vraag stellen: wil ik echt dat dit zo gaat? Sta ik achter mijn keuze.

Als dit niet het geval is, is het niet raar dat je wiebelig wordt in je beslissing. Diep van binnen wil je schijnbaar iets anders dan dat je besloten hebt.

Maar waarom kies je dan iets wat je niet wilt? Ben je bang voor de reactie van de ander? Denk je dat je niet goed genoeg bent. Waar ben je bang voor?

Hier raak je aan jouw emotionele wonden. Dit zijn onbewuste negatieve basisovertuigingen die je hebt over jezelf die maken dat je kiest wat je kiest. En dat je handelt zoals je handelt.

Ondanks dat je rationeel soms andere keuzes wilt maken, kies je vanuit deze negatieve basisovertuiging anders. Voorbeelden van negatieve basisovertuigingen zijn:

• Ik ben niet goed genoeg
• Ik doe er niet toe
• Ik hoor er niet bij
• Ik ben het niet waard
• Ik kan het niet

Schuldgevoelens en het verband met je jeugd

Emotionele wonden ontstaan in je jeugd. Als volwassene handel je nog steeds vanuit deze wonden. Daar ontstaat de worsteling met jezelf. Want de schuldgevoelens zitten je nu in de weg. Het feit dat je pleasegedrag laat zien en geen grenzen aangeeft ook. Het is ontzettend belangrijk dat je snapt waarom je doet wat je doet.

Dat is ook de reden dat ik werk vanuit het principe inzicht -> herkennen -> veranderen.

Inzicht krijg je door te kijken naar je gezin van herkomst, je familiesysteem, je onbewuste negatieve basisovertuigingen, maar ook de overgenomen overtuigingen die je hebt vanuit ouders, verzorgers of opvoeders.

Je vertelt jezelf steeds hetzelfde verhaal

In feite vertel je jezelf continu hetzelfde verhaal gebaseerd op 1 of 2 negatieve basisovertuigingen. Hiermee houd je de cirkel van je schuldgevoelens in stand.

Nu kun je natuurlijk zeggen: ik wil dit niet meer, ik stop er mee. Weg met het schuldgevoel.

Alleen dit werkt niet zo.

Dit is een beetje te vergelijken met diëten. Je neemt je voor: nu stop ik met snoepen. Dat doe je op wilskracht. Dat gaat drie dagen goed. En op dag vier eet je een zak M&M’s in een keer leeg.

Het aanpakken van je schuldgevoelens start een laagje dieper.

Je navigatie staat verkeerd ingesteld

Ik vergelijk dit vraagstuk altijd met je navigatiesysteem. Stel dat je naar Rotterdam wilt en je stelt je navigatie in op Amsterdam. Dan kom je nooit waar je wilt. Het is verkeerd geprogrammeerd.

Dit geldt ook voor jouw overtuigingen. Wanneer je bent geprogrammeerd op de overtuiging ik doe er niet toe, dan zul je al jouw keuzes baseren op deze basisprogrammering.

Je kunt je voorstellen dat je leven er dan heel anders uitziet, dan wanneer je basisovertuiging zou zijn: ik doe er toe.

Ik heb goed nieuws voor je.

Je kunt dit veranderen en het patroon doorbreken. Door te kijken naar je emotionele wonden, de oorsprong van je schuldgevoel, je overtuigingen en je familiesysteem. Op een diepere laag kun je de dingen voor jezelf shiften naar een ander level.

Wanneer je dit helder hebt kun je ze veranderen. En dan mag je dus zelf bepalen wat jouw normen en waarden zijn!

Conclusie

Schuldgevoelens hebben in een normale situatie een gezonde waarschuwingsfunctie. Maar wanneer je doorslaat in schuldgevoelens en deze gevoelens jouw gedrag bepalen dan gaat er iets niet goed. De oorzaak kan van alles zijn, maar vaak heeft het te maken met de onbewuste negatieve overtuigingen die je in je jeugd hebt opgedaan.

Om die reden is het verstandig om te graven, zodat je snapt waarom je doet wat je doet. Wil je hiermee aan de slag dan ben je van harte welkom in mijn online programma Master Your Life of het 1 op 1 mentorship.