Een getraumatiseerde moeder: welke effect heeft dit op mijn leven?

Laten we maar gelijk met de deur in huis vallen. Jij hebt waarschijnlijk ook een getraumatiseerde moeder, óók als je moeder nooit een vreselijk heftige gebeurtenis heeft meegemaakt.

Bij het woord trauma denk je misschien gelijk aan oorlog, mishandeling of iets anders gruwelijks. Dat klopt, dat is ook trauma én het betekent meer dan dat.

Want velen van ons hebben, zonder dat we dit direct door hebben, een getraumatiseerde moeder. Een moeder die belast is met een emotioneel trauma waardoor zij emotioneel onbereikbaar voor jou is geworden. Wanneer een moeder emotioneel afwezig of onbereikbaar is, dan heeft dat grote gevolgen voor jou als kind én in de patronen waar jij in je huidige leven tegen aan loopt.

In dit artikel gaan we het hebben over wat een getraumatiseerde moeder is, wat emotionele afwezigheid hier mee te maken heeft en welke invloed dit heeft op jou als kind van een getraumatiseerde moeder.

Een getraumatiseerde moeder zonder aantoonbaar trauma

Vaak kunnen we het woord trauma heel goed begrijpen als je moeder misbruikt is, opgegroeid is met geweld of in een kindertehuis heeft gewoond. Ze heeft in deze situaties heftige dingen meegemaakt waardoor ze zich emotioneel heeft afgesloten. Zodra iemand zich emotioneel afsluit, is zij ook niet meer in staat om adequaat te reageren op de behoeften van een ander. We noemen dit een emotioneel afwezige moeder.

Geen ruimte voor emoties

Bekijk het maar als volgt: op het moment dat je ’s nachts wakker wordt en de rookmelder piept ga je uit bed om te kijken waar het gevaar is. Als dan blijkt dat je huis in de brand staat, verzamelen je alle kinderen/huisdieren enzovoorts en ga je snel het huis uit. Op het moment dat je in die overlevingsstand komt, ben je niet bezig met de emoties van jezelf of je kinderen.

Als je kind dan zijn teen stoot, ga je er niet uitgebreid een kus op geven. Nee, dan trek je het aan zijn mouw mee naar buiten, weg uit dat brandende huis.

Ongeacht wat je kind op dat moment voelt of ervaar. Je sluit jezelf af, er is even geen ruimte voor emoties. Jullie moeten daar weg, en snel!

In overlevingsstand

Een getraumatiseerde moeder heeft zich emotioneel afgesloten en is in een overlevingsstand gekomen, net als in het voorbeeld. Ook al is het gevaar al lang geweken en zit ze nu niet meer in die situatie.

Wanneer ze het trauma, dat ze heeft meegemaakt, niet heeft verwerkt en de wond die hierdoor ontstaan is, niet geheeld is, blijft ze in deze overlevingsmodus. Deze overlevingsmodus zorgt ervoor dat ze emotioneel onbeschikbaar wordt voor jou als kind.

Moederwond: emotioneel afwezige moeder

Ik noem het vaak ook wel dat je moeder er met haar hoofd niet bij is. Ze is in haar hoofd met hele andere dingen bezig waardoor er geen ruimte is om te zien wat jij als kind emotioneel nodig hebt. Ze kon niet goed zien of inschatten wat jij emotioneel nodig had. Hoe graag ze misschien ook zou willen.

Op het moment dat je wordt geboren en je moeder je niet kan geven wat je nodig hebt, ontstaat er een moederwond. Waardoor jij je onveilig hecht aan je moeder, je overlevingsmechanismen ontwikkeld en je in je volwassen leven vastloopt omdat je onzeker bent, geen zelfliefde kent, jezelf klein houdt, steeds weer vastloopt in terugkerende patronen of dat je steeds weer problemen hebt in relaties.

Getraumatiseerde moeder is niet voor haar lol emotioneel afwezig

Als we kijken naar de moederwond, gaat emotionele afwezigheid over van generatie op generatie. Je moeder kan door verschillende redenen een getraumatiseerde en emotioneel afwezige moeder zijn:

• ze groeide zelf op met getraumatiseerde/ rouwende/ gescheiden/ depressieve/ narcistische ouders
• ze is zelf emotioneel nooit gezien
• ze was een buitenbeentje of is gepest als kind.
• ze groeide op in een gezin waarin alles draaide om de boerderij/winkel van haar ouders
• ze groeide op met een broertje of zusje die door ziekte of beperking veel zorg en aandacht nodig had

Eigenlijk alle situaties die ertoe leiden dat een ouder vooral druk met zichzelf is, leiden ertoe dat je als kind emotioneel niet wordt gezien.

Dit klinkt heel onaardig “druk met zichzelf”, maar het is wel de meest duidelijke definitie om de lijst met redenen niet ellenlang te laten zijn. Ze zijn in hun hoofd druk met iets anders, net als in het voorbeeld van de brand. Dan lukt het simpelweg niet om bezig te gaan met wat iemand anders nodig heeft.

Het lukt moeders (en ouders in het algemeen) die getraumatiseerd zijn niet om zich in te leven in wat een kind nodig heeft. Soms merken ze het niet eens op, soms weten ze niet hoe ze ermee om moeten gaan. Het lukt haar niet om jou die warmte, de liefde, het gevoel er onvoorwaardelijk te mogen zijn, te geven.

Ingewikkeldheid om te begrijpen dat je moeder een trauma heeft

Het lukt je moeder (ouders) vaak wel heel goed om je “in leven te houden”. Dat betekent dat ze je eten, drinken, kleding etc. geven. Ze brengen je naar de sport, je kunt studeren, je krijgt lego voor je verjaardag, dus alles aan de buitenkant is er wel. Dat maakt het ook zo moeilijk om te begrijpen dat je opgegroeid bent met een getraumatiseerde moeder.

Je krijgt emotioneel niet de juiste voeding

Alles aan de buitenkant ziet er goed uit. Alleen vanbinnen, wat je emotioneel nodig hebt, dat ontbreekt. Ze ziet niet werkelijk wat je nodig hebt. Ze ziet je emoties niet of ze begrijpt ze niet. Dat kan als baby betekenen dat ze je laat huilen als ze je nodig heeft en als kind dat ze zegt: “als je nu niets zegt, dan zoek je het zelf maar uit.” Maar het zit in meer.

Je bijvoorbeeld niet zien of juist je afleiden als je pijn hebt. Het bagatelliseren van je emoties en uitspraken als:

• Stel je niet zo aan, het is niet zo erg.
• Je moet niet zo gevoelig zijn.
• Wat heb je te klagen? Er zijn mensen die het veel erger hebben.
• Je maakt altijd een drama van alles.
• Je moet sterk/dapper zijn.
• Waar maak je je druk om? Het is maar…..
• Doe maar normaal dan doe je al gek genoeg.
• Je zet je schouders er maar even onder.

Gevolgen van het opgroeien met een getraumatiseerde moeder

Op het moment dat jouw moeder je niet kan geven wat je emotioneel nodig hebt leer je ten eerste zelf niet hoe emoties werken. Je neemt je eigen emoties en gevoel niet serieus. Simpelweg omdat je niet geleerd hebt hoe dit werkt. Waardoor jij, wanneer je dit niet heelt, zelf ook een emotioneel onbeschikbare moeder wordt.

Je ontwikkelt overlevingsmechanismen

Wanneer er als kind niet ingegaan wordt op jouw behoeften, denk je automatisch dat het door jou komt. Je stopt op een gegeven moment met uitreiken en je gaat manieren zoeken om met deze pijn om te gaan én manieren om de erkenning die je niet krijgt wel te krijgen. We noemen dit overlevingsmechanismen.

Overlevingsmechanismen zijn onder andere:

• pleasen
• perfectionisme
• moeite met grenzen aangeven
• jezelf wegcijferen / aanpassen
• verlatingsangst

Eigenlijk alle ongezonde patronen die jij jezelf hebt aangeleerd door het gebrek aan liefde, warmte, geborgenheid en daadwerkelijk gezien worden.

Weinig zelfvertrouwen

Vrouwen die last hebben van bovenstaande overlevingsmechanismen hebben vaak een laag zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen. Ze zijn als het ware opgebouwd uit overlevingsmechanismen in plaats van uit veilige mechanismen.

Je hebt daardoor vaak geen idee wie je bent of wie je wilt zijn. Je reageert steeds op wat er in je leven gebeurt, maar leeft het leven niet op jouw voorwaarden. Veel situaties overkomen je, zonder dat je het gevoel hebt dat je hier daadwerkelijk invloed op hebt.

Herstellen van een opvoeding met een getraumatiseerde moeder

De eerste stap in dit helingsproces is de bewustwording dat je moeder emotioneel afwezig was. Dat ze je niet heeft kunnen geven wat jij nodig had en dat je dit daarom steeds zoekt bij anderen. Het is van belang dat je stopt met hopen dat ze het je nu wel gaat geven en dat je aan de slag gaat met jezelf erkenning, liefde en goedkeuring te geven.

Als je hier zelf mee aan de slag wilt help ik je hier met liefde mee. Zowel in mijn 1:1 begeleiding als in mijn online programma Master Your Life ga jij aan de slag om dit stuk in jezelf te helen en jezelf nu eindelijk die erkenning te geven die je steeds bij anderen zoekt.

Je stopt met goedkeuring bij anderen zoeken en je rekent af met al die irritante patronen die steeds terug blijven komen, omdat je emotioneel niet gezien bent.

Ook kun je aan de slag met de online cursus over emotioneel afwezige ouders, waarin we nog dieper duiken in deze materie.