Wat is de impact van een narcistische ouder op je leven?

Een narcistische ouder is een ouder die lijdt aan een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Hierdoor negeren ze de behoeften van hun kinderen waardoor jij als kind (emotioneel) niet kreeg wat je nodig had.

Narcistische ouders geloven namelijk dat hun eigen behoeften en gevoelens het belangrijkst zijn. Dit zeggen ze vaak niet letterlijk (soms wel) maar zie je terug in hun handelen en manier van opvoeden.

Het hebben van een narcistische ouder kan erg veel impact hebben op jouw leven. In dit blog kun je lezen wat voor effecten het kan hebben.

Eigenschappen van een narcistische ouder

Narcistische ouders vertonen vaak hetzelfde gedrag. Heb je het idee dat een van je ouders of beiden narcistisch zijn? Je zou het kunnen herkennen aan de volgende gedragskenmerken:

Grootheidswaanzin:

Een narcistische ouder kan een enorm opgeblazen ego hebben. Ze willen macht, superioriteit en perfectie tonen. Hun mening is altijd belangrijker dan die van anderen;

Ze vinden dat ze voorrecht hebben.

Narcistische ouders zijn vooral bezig met hun eigen behoeften. Die van de kinderen vinden ze minder belangrijk;

Een narcist heeft geen empathie voor andere mensen.

Ze zijn onverschillig over hun eigen gedrag en maken vaak vernederende opmerkingen;

Ze kunnen arrogant zijn en neerbuigend praten tegen mensen.

De narcist wil constant zijn of haar superioriteit tonen. Hij of zij zal nooit ongelijk hebben en altijd anderen de schuld geven;

Neerbuigend naar hun kinderen.

Je kunt het in de ogen van je ouder nooit goed doen;

Jaloers gedrag:

De narcistische ouder omringd zich vaak met mensen die het in zijn of haar ogen minder hebben. Alles om zich goed te voelen over zichzelf;

Emotioneel onvolwassen gedrag.

Als hun opgeblazen zelfbeeld in gevaar komt zullen ze reageren met extreem gedrag, zoals woede, beschuldigen etc.

Aandacht zoeken:

Kenmerkend voor een narcistische ouder is dat ze aandacht zoeken door te doen alsof ze een hele zorgzame ouder zijn die veel opgeven voor hun kinderen. Ook kan het zijn dat je narcistische ouder juist in de slachtofferrol kruipt om zo aandacht te krijgen (en dus in de belangstelling te staan).

Lees verder na dit blok

De impact van een narcistische ouder op je leven

Als je ouders emotioneel niet echt aanwezig waren toen je jong was, heeft dat veel invloed op je gehad. Als kind is het belangrijk dat je ouders je zien en naar je luisteren, zodat je je veilig voelt.

Maar als ze dat niet deden, moest je andere manieren vinden om toch wat liefde en aandacht te krijgen. Als kind begrijp je nog niet dat dit niet helemaal goed is. Je bent ook helemaal toegewijd aan je ouders en doet je best om hun aandacht te krijgen.

De volgende effecten zijn bekend bij kinderen met een narcistische ouder:

Laag zelfbeeld

Je hebt waarschijnlijk voor lange tijd nare dingen gehoord van je ouder, zoals: Je bent niets waard! Hierdoor kun je een laag zelfbeeld ontwikkelen dat jarenlang nog aanhoudt.

Altijd goedkeuring bij anderen zoeken

Narcistische ouders gebruiken hun kinderen om te krijgen wat ze willen. Daarom zal het kind altijd blijven zoeken naar goedkeuring. Zelfs als volwassene blijft er een stem in je hoofd die zegt dat je niet goed genoeg bent omdat je ouders onmogelijke normen voor je hadden gesteld.

Schaamte

Narcisten projecteren hun giftige schaamte op anderen, met name op hun kinderen. Kinderen worden vaak belachelijk gemaakt of vernederd om het hebben van een eigen mening. De effecten van schaamte kunnen slopend zijn en problemen veroorzaken op volwassen leeftijd.

Je wilt anderen behagen

Je kunt een pleaser worden. Door je opvoeding heb je een laag zelfbeeld gekregen. Daarom houd je jezelf klein en geef je altijd de voorkeur om anderen te behagen.

Moeite hebben met emoties toelaten en tonen

Je hebt als kind geleerd dat je niet goed was om je eigen behoeften te tonen. Dit kan er toe leiden dat je in je volwassen jaren moeite hebt om je emoties te tonen en toelaten. Angsten en verdriet worden dan weggestopt.

Moeite met relaties

Het narcistische gedrag van je ouder(s) is geen goed voorbeeld van een gezonde relatie. Hierdoor kun je later moeite hebben om zelf een relatie aan te gaan en in stand te houden.

Je kunt geen grenzen aangeven

Je hebt als kind niet geleerd dat jouw behoeften en gevoelens ook belangrijk zijn. Daardoor kun je als volwassen mens moeite hebben om grenzen aan te geven.

Geen beslissingen kunnen nemen

Jouw ouders hebben altijd bepaald wat je moest doen en hoe. Een gevolg kan zijn dat je daardoor als volwassen mens moeite hebt met beslissingen maken.

Negatieve gedachten

Alle negatieve dingen die je vroeger van je ouder(s) gehoord hebt, kunnen nog lange tijd doorwerken. Ze kunnen je zelfs flink in de weg zitten in het dagelijks leven.

Gezondheidsklachten

Emotioneel misbruik is een gevolg van opgroeien bij een narcistische ouder. Dit kan niet alleen gevolgen hebben voor het mentale welzijn, maar kan ook lichamelijke klachten veroorzaken.

Ontwikkelen van overlevingsgedrag

Het kan wel zijn dat je bepaald overlevingsgedrag ontwikkelt als je opgroeit met een narcistische ouder. Het zijn dat je:

• Veel praat of aanwezig bent maakt om aandacht te krijgen
• Altijd probeert te bewijzen hoe goed je bent
• Niet zegt wat je echt denkt en voelt
• Erg perfectionistisch bent omdat je denkt dat je ouders boos worden als je fouten maakt
• Alles op jezelf betrekt als er iets misgaat
• Geen hulp durft te vragen, omdat je geleerd hebt dat het niet helpt
• Heel goed let op wat er om je heen gebeurt
• Geen grenzen durft aan te geven
• Afhankelijk bent van de goedkeuring van anderen
• Probeert je ouders te redden van problemen
• Je afsluit voor emoties van anderen
• Erg gevoelig bent voor afwijzing
• Weinig vertrouwen hebt in jezelf
• Jezelf wegcijfert om gezien te worden

Dit is gedrag wat je laat zien om jezelf te beschermen of om de aandacht te krijgen die je anders niet kreeg.

Opgroeien met een narcistische ouder

Als je opgroeit met een ouder die narcistisch is, voel je je vaak niet veilig. Het kan zijn dat je ouders niet echt aanwezig waren voor je, wat moeilijk kan zijn. Dit kan ervoor zorgen dat je je slecht voelt, omdat je een emotionele band mist met je vader of moeder. Het is belangrijk om te weten dat als één van je ouders erg egoïstisch is, de andere ouder daar vaak ook onder lijdt.

Wanneer één ouder egoïstisch is, is de andere ouder vaak te toegeeflijk, doet alles om de ander te plezieren of is erg afhankelijk van de ander. Dit betekent dat beide ouders emotioneel niet echt beschikbaar waren voor je.

Narcistische ouders en relaties

Als je bent opgegroeid met een ouder die narcistisch is, kan dat gevolgen hebben voor hoe je liefde ziet. De liefde van zo’n ouder is vaak alleen maar gegeven als je aan hun voorwaarden voldoet. Dit kan ervoor zorgen dat je later in je leven in slechte relaties terechtkomt.

Je denkt misschien dat een ongezonde relatie normaal is, omdat dat is wat je gewend bent uit je jeugd. Maar eigenlijk is dat niet normaal. Je herhaalt gewoontes uit je jeugd zonder het door te hebben. Bovendien kunnen de gewoontes die je hebt ontwikkeld door je ouder, je kwetsbaar maken voor nieuwe slechte relaties.

Dingen zoals altijd proberen anderen te plezieren, heel alert zijn op alles om je heen, en geen duidelijke grenzen hebben, maken je kwetsbaar. Vooral mensen die heel gevoelig zijn, zijn kwetsbaar voor narcistische mensen.

Parentificatie en narcistische ouders

Als je een narcistische ouder hebt gehad, is de kans groot dat je in een patroon van parentificatie terecht bent gekomen. Je neemt dan de plek van één je ouders in, in het familiesysteem. Maar eigenlijk hoort dit niet zo te zijn. Normaal gesproken zorgt de ouder voor het kind, niet andersom.

Met een narcistische ouder is dit vaak anders. Voor hen draait alles om henzelf, niet om jou als kind. Je kunt dan in de situatie belanden waarin jij voor je ouder gaat zorgen, in plaats van andersom.

Het verband met emotionele wonden

Als je opgroeit met een narcistische ouder, ontstaan er emotionele wonden. Dit zijn negatieve basisovertuigingen die ontstaan in je jeugd. Iedereen heeft wonden, ook jij.

Misschien is het afwijzing, voel je je niet gezien of geloofd of vind jij jezelf niet leuk genoeg. Wanneer je weet waar je wordt geraakt, kun je ook leren om anders naar de situatie te kijken.

Je eigen leven invullen na narcisme

Een narcistische ouder heeft een behoorlijke impact op je leven. Het is een mechanisme wat terug blijft komen, simpelweg omdat je ouders er vaak nog zijn. En zelfs als je ouders wegvallen kun je nog jaren worstelen met de gevolgen hiervan.

Om deze stukken in jezelf te helen heb je jouw emotionele wonden, overgenomen overtuigingen, overlevingsmechanismen en gedachten aan te kijken. Deze zijn voor iedereen anders.

Maar dan worden dingen anders. Je leert dat je jouw leven in mag vullen zoals jij dat wilt. Dat jouw behoeften ertoe doen!