Waarom voelt onveiligheid soms als liefde?

Je verlangt naar liefde, naar een relatie die je gelukkig maakt. Maar in plaats daarvan voelt het alsof je constant op eieren loopt. Je piekert over je plek in iemands leven, hunkert naar bevestiging en ervaart momenten van intense liefde afgewisseld met twijfel en angst. Waarom voelt dit toch als liefde? Waarom blijf je in een relatie die je zoveel stress en onzekerheid geeft?

In dit artikel ontdek je waarom onveiligheid soms als liefde voelt, hoe je het verschil tussen onveilige en gezonde liefde kunt herkennen én ik geef je praktische tips om hiermee om te gaan.

Wat bedoelen we met onveiligheid in een relatie?

Onveiligheid in een relatie betekent kort gezegd dat je je emotioneel niet op je gemak voelt bij je partner. Hierdoor ontstaat letterlijk een onveilige setting. Je wordt niet gezien en gehoord voor wie je echt bent.

Dit kan komen door extreme jaloezie, manipulatie, een aantrekken-afstoten dynamiek of een constante onzekerheid over je plek in iemands leven.

Deze onveiligheid kan vertrouwd aanvoelen, omdat je deze dynamiek vanuit je jeugd gewend bent.

Een relatie voelt onveilig als:

• Je bang bent dat je partner je niet echt accepteert zoals je bent.
• Je twijfelt of je partner echt van je houdt of bij je wil blijven.
• Je jezelf inhoudt, omdat je bang bent voor kritiek, afwijzing of boosheid.
• Je partner je kleineert, negeert of over je grenzen gaat.
• Je merkt dat je veel stress ervaart in de relatie en vaak onzeker of verdrietig bent.

Herken je dit?

Misschien herken jij je in één van deze situaties:

• Je trekt relaties aan die stressvol en onvoorspelbaar zijn.
• Je voelt je aangetrokken tot mensen die je emotioneel “aan het werk” zetten.
• Je relatie voelt intens, met veel pieken en dalen, maar weinig rust.

Vaak heeft dit te maken met hoe je als kind liefde hebt ervaren.

Waarom voelt onveiligheid soms als liefde?

Onveiligheid kan voor jou aanvoelen als liefde. Dit heeft te maken met oude patronen, biologische effecten in je hersenen en de manier waarop je erkenning zoekt in relaties.

Ik leg je de verschillende oorzaken uit:

Oude patronen uit je jeugd

Als liefde in je jeugd onvoorspelbaar was, of gepaard ging met afwijzing, kun je dat patroon onbewust meenemen naar je volwassen relaties. Je hebt geleerd dat liefde iets is wat je moet verdienen. De spanning en onzekerheid herken je in je volwassen leven als liefde, terwijl het in werkelijkheid onveiligheid is.

Je hersenen hebben deze onvoorspelbaarheid opgeslagen als “normaal.” Later in je leven zoek je onbewust naar diezelfde dynamiek, omdat het vertrouwd voelt – ook al is het niet gezond.

Het ‘rollercoaster-effect’

Onveilige relaties kenmerken zich vaak door pieken en dalen. Door deze spanning, ervaar je goede momenten als extra intens. Dit kan verslavend werken, omdat je steeds opnieuw hoopt op de hoge pieken na een diep dal.

Een biologisch effect

In een onveilige relatie worden de stresshormonen adrenaline en cortisol verhoogd. Deze hormonen veroorzaken fysieke sensaties die lijken op opwinding of liefde: een verhoogde hartslag, spanning in je lichaam en een verhoogd gevoel van alertheid.

Bevestiging zoeken

Wanneer een partner je de ene keer aandacht geeft en de andere keer weer ontneemt, kan het voelen als een beloning als je uiteindelijk weer erkenning krijgt.

Je weet nooit wanneer je de aandacht krijgt, maar dat maakt het juist verslavend en moeilijk om los te laten. Dit kan zeker het geval zijn in narcistische relaties.

Het verband met emotioneel afwezige ouders

er je wat liefde is door je ouders of andere mensen die voor je zorgen. Je ouders kunnen je op twee manieren behandelen:

Op een goede manier: Je ouders zijn er voor je als je ze nodig hebt. Ze geven je knuffels, luisteren naar je en helpen je. Dit noemen we een ‘veilige band’. Je leert dan dat je op mensen kunt vertrouwen.

Op een minder goede manier: Soms zijn ouders er niet genoeg voor hun kind. Dit gebeurt bijvoorbeeld als ze:

• niet luisteren als je verdrietig bent
• je weinig knuffels geven
• te druk zijn met hun eigen zorgen
• de ene keer heel lief zijn en de andere keer heel boos (onvoorspelbaar dus)

In dat geval zijn je ouders emotioneel afwezig. Als je ouders er niet genoeg voor je zijn, is dat moeilijk. Je leert dan dat liefde onzeker is. Later vind je het misschien moeilijk om andere mensen te vertrouwen. Of je zoekt steeds naar bevestiging dat mensen echt van je houden.

Hoe herken je het verschil tussen onveiligheid en liefde?

Het kan, zeker als je er middenin zit, lastig zijn om onderscheid te maken tussen echte liefde en een relatie die gedreven wordt door onzekerheid en angst.

Ik heb een checklist gemaakt om je te helpen te herkennen of een relatie gezond is of juist wordt gekenmerkt door onveiligheid.

❌ Signalen van onveiligheid

• Je voelt je vaak angstig, onzeker of jaloers.
• Je bent continu bezig met hoe je de ander blijer kunt maken.
• Je twijfelt constant aan je eigen waarde in de relatie.
• De relatie voelt als een emotionele achtbaan, met extreme hoogte- en dieptepunten.
• Je bent steeds op zoek naar bevestiging.

✅ Signalen van een gezonde relatie

• Je voelt je kalm, geaccepteerd en jezelf.
• Er is wederzijds respect en open communicatie.
• Je hoeft niet continu te vechten voor aandacht of bevestiging.
• Je hebt een gevoel van veiligheid en vertrouwen in de relatie.
• Conflicten worden op een respectvolle manier opgelost, zonder manipulatie of angst.

Waarom blijf je in een onveilige relatie zitten?

Een aantal redenen:

Angst voor eenzaamheid:

De gedachte “Wat als ik nooit iemand anders vind?” houd je bezig. Zelfs als je ongelukkig bent, voelt een relatie beter dan de angst om alleen te zijn.

Hopen op verandering:

Je overtuigt jezelf met gedachten als “Misschien wordt het beter als ik genoeg mijn best doe”.

Dit geeft een vals gevoel van controle: hoe harder jij werkt, hoe beter de relatie zal worden. Helaas leidt dit vaak tot zelfopoffering, zonder dat de dynamiek echt verandert.

Bevestigingsdrang:

Wanneer je twijfelt aan je eigen waarde, kan een onveilige relatie voelen als een test: “Als ik zijn/haar liefde win, bewijst dat mijn waarde.”

Je zoekt goedkeuring en liefde, maar vaak bij iemand die niet in staat is om je dat echt te geven.

Het ‘bekend = veilig’-principe:

Je hersenen zijn geprogrammeerd om bekende patronen op te zoeken, zelfs als die ongezond zijn.

Als je als kind onzekerheid en afwijzing hebt ervaren, voelt dat vertrouwd. Je systeem herkent spanning als liefde, waardoor je terugkeert naar dezelfde dynamieken. Zelfs als ze pijn doen.

Welke invloed heeft dit nu op je leven?

Als je onveiligheid verwart met liefde kun je dit merken aan de volgende dingen:

• Je trekt toxische relaties aan: Omdat onveiligheid vertrouwd voelt.
• Je zoekt bevestiging: Altijd willen horen dat je goed genoeg bent.
• Je negeert je eigen behoeften: Je focust volledig op de ander en vergeet jezelf.

Dit zijn overlevingsmechanismen die je als kind hebt ontwikkeld. Toen hielpen ze je, maar nu zitten ze in de weg.

Praktische tips om hiermee om te gaan

Als het goed is weet je nu waar je aantrekking tot onveilige relaties vandaan komt én kun je het herkennen.

Maar hoe ga je ermee om?

Herken het patroon

Begin met eerlijk naar jezelf te kijken. Hoe hebben onvoorspelbare relaties je gevormd? Stel jezelf de volgende vragen:

• Wat heb ik geleerd over liefde in mijn jeugd?
• Hoe werden emoties en veiligheid binnen mijn gezin behandeld?
• Zijn er terugkerende patronen in mijn relaties?

Door hierover na te denken, kun je verbanden gaan leggen tussen je jeugd en je huidige liefdesleven. Dit inzicht helpt je om bewustere keuzes te maken en niet steeds in dezelfde dynamieken te vervallen.

Begrijp de oorzaak

Realiseer je dat dit gedrag voortkomt uit je jeugd. Het is niet jouw schuld dat je deze patronen hebt ontwikkeld, maar je kunt er wel voor kiezen om ze te doorbreken. Stel jezelf daarom ook kritische vragen:

• Hoe vaak voel ik me veilig en geliefd in deze relatie?
• Wordt er naar mijn behoeften geluisterd?
• Ervaar ik meer stress of vreugde in deze relatie?

Wanneer je merkt dat je vaker angst, onzekerheid of stress voelt dan liefde en veiligheid, kan dat een signaal zijn dat er iets moet veranderen.

Maak bewuste keuzes

Kies relaties die stabiliteit en emotionele steun bieden, ook al voelt dat in het begin vreemd of saai.

Zoek hulp

Je hoeft deze patronen niet alleen te doorbreken. Praat met een therapeut of coach om deze patronen te doorbreken. Praten met iemand die ervaring heeft in relationele dynamieken werkt verhelderend en geeft je praktische handvatten om gezondere keuzes te maken.

Werk aan zelfliefde

Hoe meer je jezelf waardeert, hoe minder je genoegen neemt met minder dan je verdient. Zelfliefde betekent ook grenzen stellen en leren om ‘nee’ te zeggen tegen situaties die je niet goed doen. Hoe meer je jezelf waardeert, hoe minder je je aangetrokken zult voelen tot onveilige relaties.

Conclusie

Onveiligheid kan soms als liefde voelen, omdat het aansluit bij patronen uit je jeugd en de spanning die verslavend werkt. Dit leidt tot een cyclus van stressvolle en onvoorspelbare relaties.

Het goede nieuws is dat je hieruit kunt stappen. Door bewust te worden van deze patronen, kritisch naar je relaties te kijken en te kiezen voor emotionele stabiliteit, kun je gezondere keuzes maken. Liefde zou geen constante strijd of onzekerheid moeten zijn, maar een veilige plek waarin je jezelf kunt zijn.