Ben jij conflictvermijdend? Dit is de reden (+ oplossing)

Herken je het gevoel? Er hangt spanning in de lucht en je voelt een conflict al van mijlenver aankomen. Je doet er alles aan om dit te vermijden.

Je pleast de ander, cijfert jezelf weg en zegt bij voorbaat al sorry om een conflict te voorkomen. Dat lijkt aardig, maar hiermee zet je je eigen behoeften aan de kant. Dat is niet wat je wilt!

In dit artikel vertel ik je de reden achter conflictvermijdend gedrag en geef ik je een concrete oplossing. 

Wat is conflictvermijdend gedrag?

Conflictvermijdend gedrag komt voort uit de angst voor confrontaties, spanningen of de angst dat anderen boos op je worden. In plaats van je eigen mening te uiten of voor jezelf op te komen, kies je ervoor om jezelf weg te cijferen om de vrede te bewaren.

Dit kan variëren van het vermijden van een discussie tot het niet aangeven van grenzen, waardoor frustratie en irritatie zich opstapelen.

Waarom vermijd je conflicten?

Waarom negeer je je eigen behoeften om een conflict koste wat kost te vermijden? Vaak ligt de oorzaak in de angst voor afwijzing of de overtuiging dat confrontaties alleen maar meer pijn of problemen zullen veroorzaken.

Als je als kind hebt ervaren dat het vermijden van ruzies of spanningen je een gevoel van veiligheid gaf, kan dit patroon zich verder ontwikkelen in je volwassen leven.

Misschien werd je niet aangemoedigd om je gevoelens te uiten, of leerde je dat conflicten een negatieve reactie uit zouden lokken. Deze overlevingsmechanismen zijn vaak onbewust en worden automatisch geactiveerd zodra er spanning ontstaat.

Meer dan alleen bang zijn voor de reactie van anderen

Als je moeite hebt met conflicten, zeg je misschien tegen jezelf: “Ik ben gewoon bang voor de reactie van de ander” of “Ik wil de harmonie bewaren”. Deze verklaringen raken echter niet de kern van het probleem.

De werkelijke oorzaak ligt vaak veel dieper en gaat terug naar je jeugd. Wanneer je als kind niet hebt geleerd dat alle emoties er mogen zijn – niet alleen de vrolijke, maar ook boosheid, teleurstelling of verdriet – dan heb je eigenlijk geleerd dat bepaalde emoties ‘gevaarlijk’ of ‘niet acceptabel’ zijn.

Emotionele afwijzing: de verborgen wond

Veel mensen die conflicten vermijden, hebben te maken gehad met een vorm van emotionele afwijzing. Misschien groeide je op in een gezin waar emoties werden gebagatelliseerd (“Stel je niet zo aan”), genegeerd of zelfs bestraft. Of misschien had je onvoorspelbare ouders die de ene dag liefdevol waren en de volgende dag afwijzend.

Deze emotionele afwijzing is net zo impactvol als fysieke afwijzing. Als je vroeger niet kon rekenen op emotionele steun of begrip, heb je geleerd dat het uiten van bepaalde gevoelens risicovol is. Geen wonder dat je nu als volwassene conflicten uit de weg gaat!

Wat gebeurt er als je conflicten vermijdt?

Als je conflicten vermijdt, stap je eigenlijk uit de verbinding met de ander. Je neemt als het ware een andere afslag, waardoor je niet meer echt bereikbaar bent. Dit heeft niet alleen gevolgen voor jou, maar ook voor de mensen om je heen:

• Je partner, vriend of collega kan geen echte verbinding meer met je maken
• Je zegt niet meer wat er werkelijk in je leeft
• Je blijft met onuitgesproken gevoelens zitten
• Relaties kunnen oppervlakkig worden of vastlopen

Hoe herken je dat je in een patroon van conflictvermijding zit?

Je herkent conflictvermijding aan signalen zoals:

• Je krijgt fysieke reacties (bonzend hart, rood hoofd) bij (dreigende) conflicten
• Je past je standpunt snel aan om discussie te vermijden
• Je uit je echte mening of gevoelens niet
• Je houdt je klein in gesprekken of vergaderingen
• Je laat anderen beslissingen nemen, ook als je het er niet mee eens bent

Wat is het verband met emotioneel afwezige ouders?

Emotioneel afwezige ouders en conflictvermijding hebben een sterke onderlinge relatie. Ik zal uitleggen hoe deze verbinding werkt en waarom mensen die opgroeiden met emotioneel afwezige ouders vaak moeite hebben met het aangaan van conflicten.

Wat zijn emotioneel afwezige ouders?

Emotioneel afwezige ouders zijn ouders die fysiek wel aanwezig zijn, maar emotioneel niet beschikbaar voor hun kinderen.

Ze kunnen niet adequaat reageren op de emotionele behoeften van hun kind. Dit kan verschillende oorzaken hebben:

• Je hebt ouders die zelf worstelen met psychische problemen of depressie
• Je hebt ouders die overwerkt of overspannen zijn
• Je hebt ouders die zelf emotioneel niet gezien zijn in hun jeugd
• Je hebt ouders die bezig zijn met andere zorgen (financiële problemen, ziekte, etc.)
• Je hebt ouders die verslaafd zijn of andere problemen hebben

Hoe emotioneel afwezige ouders conflictvermijding veroorzaken

Dit is hoe emotioneel afwezige ouders ervoor zorgen dat je conflictvermijdend gedrag laat zien.

Je leert niet hoe je met emoties moet omgaan

Als je ouders emotioneel afwezig waren, heb je waarschijnlijk niet geleerd hoe je met moeilijke emoties moet omgaan. Emoties zoals boosheid, teleurstelling of verdriet werden mogelijk niet erkend of zelfs ontmoedigd. Je leerde dat deze emoties “niet oké” zijn of dat ze geen reactie opleveren.

Zonder een gezond voorbeeld van hoe je emoties uit en verwerkt, ontwikkel je geen vaardigheden om moeilijke emotionele situaties (zoals conflicten) aan te gaan.

Je wordt expert in het lezen van andermans emoties

Kinderen van emotioneel afwezige ouders worden vaak hyper-alert op de gemoedstoestand van hun ouders. Je leerde misschien de subtiele signalen op te pikken die aangaven dat een ouder boos of gestrest was, zodat je je gedrag kon aanpassen om mogelijke negatieve reacties te voorkomen.

Deze vaardigheid kan leiden tot conflictvermijding omdat je gewend bent om je eigen behoeften opzij te zetten om de emotionele toestand van anderen te reguleren.

Je zoekt bevestiging van buitenaf

Wanneer je emotionele behoeften niet worden vervuld door je ouders, ontwikkel je vaak een sterke behoefte aan externe validatie. Je leert dat je “goed” moet zijn om liefde en aandacht te verdienen.

Dit kan leiden tot pleasen en conflictvermijding omdat je bang bent dat anderen je zullen afwijzen als je voor jezelf opkomt of een andere mening uit.

Je ontwikkelt een laag zelfbeeld

Emotioneel afwezige ouders kunnen onbedoeld de boodschap geven dat jouw gevoelens en behoeften niet belangrijk zijn. Dit kan leiden tot het ontwikkelen van negatieve overtuigingen over jezelf, zoals:

• “Ik doe er niet toe”
• “Mijn behoeften zijn niet belangrijk”
• “Ik ben te veel”
• “Het is mijn schuld”

Met dergelijke overtuigingen is het niet verwonderlijk dat je liever een conflict vermijdt dan voor jezelf opkomt.

Je leert dat je er alleen voor staat

Als je emoties niet werden erkend, leerde je dat je er alleen voor staat met je gevoelens. Je ontwikkelde mogelijk het idee dat niemand je zal helpen of begrijpen, dus waarom zou je überhaupt een conflict aangaan?

Gevolgen van conflictvermijdend gedrag

Het vermijden van een conflict zal je tijdelijk uit een ongemakkelijke situatie helpen. Maar op de lange termijn zal het leiden tot ongewenste gevolgen:

Opgekropte frustratie:

Met conflictvermijdend gedrag onderdruk je je eigen gevoelens en behoeften. Doordat je keer op keer over je eigen grens gaat, krop je frustratie op. Tot het uiteindelijk niet meer te houden is en je een heftige uitbarsting krijgt.

Ongezonde relaties:

Wanneer je je eigen emoties en grenzen negeert om anderen niet te kwetsen, krijg je op termijn een scheve balans in relaties. Je voelt je niet gehoord en niet gewaardeerd, terwijl de ander (onbewust) steeds meer ruimte inneemt.

Stress en spanning:

Het constant vermijden van conflicten zorgt voor stress. Je leeft met de angst dat het tóch een keer zal escaleren. Deze spanning kan je mentale en fysieke gezondheid aantasten.

Verlies van eigenwaarde:

Door jezelf weg te cijferen, leer je jezelf onbewust dat jouw mening en behoeften minder belangrijk zijn. Op de lange termijn kun je het gevoel krijgen dat je eigenwaarde afneemt.

De weg naar verandering: jezelf leren kennen

Om dit patroon te doorbreken, is inzicht de eerste stap. Je moet begrijpen waar je gedrag vandaan komt en welke emotionele wonden eronder liggen. Dat betekent:

1. Inzicht krijgen: Ontdek welke onbewuste overtuigingen je hebt over conflicten. Wat heb je als kind geleerd over het uiten van emoties?
2. Herkennen: Leer de momenten herkennen waarop je in je oude patroon schiet. Voel je het in je lijf? Krijg je een knoop in je maag of een bonzend hart? Dit zijn signalen dat je oude patroon actief wordt.
3. Veranderen: Maak bewust andere keuzes op momenten dat je voelt dat je wilt wegduiken. Dit betekent niet dat je ineens in alle conflicten moet duiken, maar wel dat je leert om op een gezonde manier voor jezelf op te komen.

Erkenning geven aan jezelf

Een cruciaal onderdeel van het veranderingsproces is jezelf de erkenning geven die je vroeger misschien niet hebt gekregen. Dit is niet zomaar een trucje; het is een manier om jezelf emotioneel te geven wat je nodig hebt.

Wanneer je voelt dat je in een situatie komt waarin je normaal gesproken zou wegduiken, sta dan even stil bij wat er in je gebeurt. Erken je gevoelens: “Ik voel me bang en dat is oké. Vroeger had ik goede redenen om me zo te voelen, maar nu ben ik veilig en kan ik voor mezelf opkomen.

Hoe word je minder conflictvermijdend?

Wat vroeger een manier was om moeilijke situaties te overleven, vormt nu een belemmering in je dagelijks leven. Ben je klaar om te beken met oude patronen en wil je op een gezonde manier leren omgaan met conflicten?

Herken je overlevingsmechanismen:

Wat zijn de patronen die je hebt ontwikkeld om met conflicten en afwijzing om te gaan?

Vraag jezelf af waarom je dit gedrag vertoont:

Welke overtuigingen of herinneringen uit je verleden beïnvloeden jouw keuzes van nu?

Leer grenzen stellen:

Oefen met het aangeven van grenzen, zelfs als dit ongemakkelijk voelt. Het is belangrijk om jezelf te laten horen, ook als dat betekent dat je anderen mogelijk teleurstelt.

Leer nieuwe manieren van reageren:

Ontdek nieuwe manieren om authentiek en vanuit zelfrespect te reageren in plaats van uit overleving.

Werk aan je zelfvertrouwen:

Vergroot je zelfvertrouwen door te begrijpen dat je recht hebt op je eigen gevoelens en deze mag uiten. Conflicten hoeven niet te leiden tot afwijzing of het verlies van liefde.

Een persoonlijke noot

Als iemand die vroeger verstijfde bij het minste of geringste conflict (tot zelfs stotteren aan toe!), kan ik je verzekeren dat verandering mogelijk is. Door inzicht te krijgen in waarom ik zo reageerde en door nieuwe vaardigheden te leren, kan ik nu conflicten aangaan zonder hartkloppingen of angst.

Natuurlijk gaat dit niet van de ene op de andere dag. Het vraagt tijd, geduld en soms professionele begeleiding. Maar het resultaat – de vrijheid om jezelf te kunnen zijn en authentieke relaties te hebben – is het meer dan waard.

Conclusie

Conflictvermijdend gedrag komt vaak uit je kindertijd. Je leerde jezelf manieren aan om met stress en conflicten om te gaan. Nu je volwassen bent merk je dat dit gedrag niet meer helpend is. Je negeert je eigen gevoelens en behoeften, wat kan leiden tot frustratie, stress en ongezonde relaties.

Het goede nieuws is dat je dit gedrag kunt veranderen. Door te begrijpen waar het vandaan komt, kun je het herkennen en anders te reageren. Zo ga jij op een gezonde manier met conflicten om, sta je steviger in je schoenen en kun je je relaties verbeteren.