Wat is de traumaband en hoe kom je hier los van?

Heb je ooit te maken gehad met een toxische relatie waarin je nooit iets goed kon doen? Werd je aanbeden en vervolgens bekritiseerd? Dit kan de aanleiding zijn tot traumabinding (trauma bonding in het Engels).

Maar wat is een trauma band (of trauma bond) precies en wat kun je doen om hier los van te komen? In dit artikel kun je er alles over lezen.

Wat is traumabinding?

Wanneer jij je emotioneel bindt aan iemand die niet goed voor jou is, dan wordt dit een traumaband genoemd. Je bent emotioneel afhankelijk geworden van deze persoon, waardoor de ander emotioneel controle over jou heeft. Het klinkt misschien zwaar om dit te horen, maar dit valt onder emotioneel misbruik. Soms is het ook zo dat er sprake is van fysieke mishandeling.

In dit artikel heb ik het over hij en zij om zo goed mogelijk aan je uit te kunnen leggen hoe het trauma bond werkt. Hij is degene die afhankelijk maakt, zij is degene die afhankelijk wordt. Uiteraard kan dit ook andersom zijn, komt dit in hij-hij of zij-zij relaties ook voor. Het is slechts ter verduidelijking.

Je wordt verliefd op iemand en hij voelt als de ware. Sommige mensen noemen het zelfs alsof zij hun zielsmaatje gevonden hebben. Helaas is het juist het tegenovergestelde: dit is namelijk helemaal geen liefde maar een dynamiek. Je raakt verstrikt in een traumaband: je bent emotioneel afhankelijk geworden van de ander.

Emotionele afhankelijkheid

Je wordt niet zomaar emotioneel afhankelijk van iemand. Dit soort dynamieken kun je herkennen aan hoge pieken en diepe dalen. In narcistische relaties is dit vaak goed te zien. Wanneer jij de persoon bent die emotioneel afhankelijk wordt, ben jij vaak heel empathisch. Bij de persoon die emotioneel afhankelijk maakt zien we vaak narcistische trekken of een narcistische persoonlijkheid.

Toxische relaties (zoals narcistische relatie) staan bekend om de hoge pieken en diepe dalen. Je wordt namelijk heen en weer geslingerd tussen intense emoties. Voor mijn klanten teken ik het vaak uit in een cirkel. Als je je relatie goed observeert, zul je merken dat er een bepaald patroon is waar je in terecht bent gekomen, een cyclus. Een toxische relatie begint altijd met overweldigende gevoelens van bewondering en passie, maar binnen korte tijd raak je jezelf compleet kwijt en is het haast nog onmogelijk om los te komen van de relatie. Je bent emotioneel afhankelijk geworden van de ander.

Stadia van traumabinding

Een traumaband begint altijd met de fase van overweldigende liefde, ook wel love bombing genoemd. Hierna volgen nog zes stadia, die hieronder besproken worden.

Vertrouwen en afhankelijkheid

Na de eerste fase van love bombing voelt alles zo goed dat je verslaafd raakt. Je hebt alleen nog maar oog voor je nieuwe liefde, niets anders doet er nog toe. Je wilt alleen maar tijd doorbrengen met deze persoon en om je geliefd te voelen ben je afhankelijk van de aanwezigheid van deze persoon. Het kan zijn dat hij je overlaadt met cadeaus, toffe reisjes, aandacht en elke moment van de dag appt hoe geweldig je bent. Vaak zie je in deze eerste fase ook dat hij het gelijk heeft over de toekomst, samenwonen/trouwen: grootste toekomstplannen. Voor jou voelt dit heerlijk. Je wordt gezien, gehoord, je krijgt eindelijk waar je al zo lang naar verlangt en op hoopt.

Kritiek

Na een periode van overweldigende aanbidding dringt de realiteit door. Je wordt steeds vaker bekritiseerd. Dit begint met kleine opmerkingen over je kleding, waar je je geld aan uitgeeft, wat je zegt of wat je doet. Je begint te twijfelen aan jezelf en merkt dat je je steeds vaker verontschuldigt. Waar je eerst niets hoefde te doen om liefde te ontvangen, voelt het nu als hard werk. Maar hoe hard je ook je best doet, niets lijkt meer goed genoeg te zijn.

Gaslighting

Na de periode van kritiek wordt het intenser en krijg je te maken met gaslighting. Je begint te twijfelen aan je eigen gezonde verstand. Je wordt beschuldigd van dingen die je niet hebt gedaan of gezegd. Je partner verdraaid dingen en houdt voet bij stuk. Dit geeft je het gevoel dat je alles verzint. Je gaat twijfelen aan jezelf. Empathische mensen (zoals jij) reflecteren vaak te veel op zichzelf, waardoor ze zichzelf gemakkelijk de schuld geven van iets. Hier maakt de gaslighter gebruik van. Jij blijft jezelf verdedigen en jezelf uitleggen. Gaslighting is een manipulatieve manier om je te overtuigen dat je het helemaal verkeerd ziet en het is verbonden aan narcistisch misbruik.

Het kan ook zijn dat je op andere manieren “gestraft” wordt. Hij gaat ineens niet mee met een gepland uitje. Wil de kinderen niet ergens naartoe brengen. Weigert om in het huis iets te doen. Maakt iets “per ongeluk” van je stuk. Of onthoudt je dingen zoals geld, aandacht of seks.

Overgave

Hoewel je hard je best hebt gedaan om grenzen te stellen en de verwarring bespreekbaar te maken, merk je dat het je alleen maar verder uitput. Je hebt geen kracht meer om steeds overal tegen in te gaan. Het lijkt haast onmogelijk om nog iets te veranderen aan de situatie. Je biedt je vaak excuses aan voor dingen die je niet gedaan hebt. Dan merk je dat hij weer bijdraait en je zelfs weer helemaal in de love bombing terechtkomt. De cirkel is weer rond en begint weer van voor af aan.

Verlies van identiteit

Na verloop van tijd verlies je al het contact met jezelf. Je weet niet meer wie je bent en wat je vroeger leuk vond. Alles wat je doet, is gebaseerd op het tevreden houden van de ander, maar wat je ook doet, het is nooit goed genoeg.

Emotionele verslaving

De extreme hoogte- en dieptepunten lijken nu de normaalste zaak van de wereld. Het is niet normaal, maar het is gewoon voor je geworden. Je deelt hier vaak ook niet meer over met je omgeving. Soms zijn die het zelfs zat om te horen of geloven ze je niet.

Cyclus na cyclus volgt en steeds houd je hoop dat het zal veranderen. Want hij kan wel lief en aardig zijn. Je zit in een droomwereld die bestaat uit hoop. Hoop op verandering, hoop op krijgen wat je nodig hebt. Je raakt hierdoor steeds afhankelijker van je partner en je hebt vaak het gevoel dat je helemaal niet zonder hem kunt.

Hoe kun je een trauma band herkennen?

Je kunt een trauma band herkennen aan de volgende kenmerken:

• Je partner is het middelpunt van jouw leven is en je kunt niet zonder hem of haar;
• Je begint je afstand te nemen van anderen, vooral degenen die wijzen op het misbruik;
• Je negeert adviezen en waarschuwingen van anderen;
• Je blijft gefixeerd op je partner en je gevoelens voor hem of haar, zelfs als de relatie is beëindigd;
• Je loopt altijd op eieren;
• Je twijfelt aan je eigenwaarde en gelooft dat niemand anders interesse in je zou hebben;
• Je raakt steeds meer afstandelijk van het misbruik, alsof het normaal is, en voelt vaak verwarring over wat je wilt en wie je bent;
• Het is onmogelijk om je partner te verlaten of je vreest voor je welzijn als hij of zij jou verlaat;
• Je twijfelt aan je herinneringen of vraagt je af of je dingen verzint.

Hoe kom je los van traumabinding?

Er zijn een aantal dingen die je kunt doen om los te komen van traumabinding. Begin allereerst met het bijhouden van een dagboek. Schrijf op wat er gebeurt in je relatie en kijk of je patronen kunt herkennen. Door op papier onder elkaar te zien wat er gebeurt, zul je merken dat je meer in de realiteit komt: deze dynamiek is niet gezond.

Vervolgens is het belangrijk om je relatie vanuit een ander perspectief te bekijken. Kijk naar je relatie alsof het een film of een boek is. Sta stil bij de kleine dingen die je een ongemakkelijk gevoel geven. Het is makkelijker om negatieve gebeurtenissen of situaties te begrijpen als je er met afstand naar kunt kijken.

Hoewel het niet gemakkelijk is om te praten over emotioneel en mentaal misbruik, is het toch belangrijk om steun te zoeken bij familie en vrienden. Geef jezelf niet de schuld van wat er gebeurd is. Doe je dit wel, dan wordt het haast onmogelijk om de traumabinding te verbreken. Probeer in plaats daarvan om alle zelfkritiek en verwijten om te buigen naar positieve zelfpraat.

Verbreek daarna alle contact en hou dit vol! Een band die geheel verbroken is zal nooit meer herstellen. Zorg er dus voor dat je ex-partner niet de kans krijgt om de band weer aan te spannen. Neem fysiek en mentaal afstand van je ex.

Tot slot

Wil je traumabinding doorbreken, dan doe je er goed aan om professionele hulp in te schakelen. Het kan heel erg moeilijk zijn om vooruitgang te boeken als je het helemaal alleen moet doen. Traumabinding is complex omdat de oorzaak altijd in je jeugd ligt. Daarom is het verstandig om te kiezen voor hulp. Hulp vragen kan spannend zijn, helemaal omdat je je schaamt voor wat er gebeurd is. Toch is dit wel belangrijk om te doen. Een gespecialiseerde coach kan je helpen om het herstelproces te versnellen.

Zelf heb ik hier ook mee te maken gehad, ik weet hoe lastig het is om dit te veranderen. Ik ben uit een narcistische relatie met emotioneel en fysiek geweld gekomen door helder te krijgen waarom ik zo vatbaar was voor deze dynamiek. Door dit te begrijpen, vervolgens mijn gedrag (en dat van de narcist) te herkennen, lukt het mij om de keuze te maken om na jaren deze relatie definitief te beëindigen. Met mijn programma Master Your Life leer jij dit ook!