Blijven hangen in verhalen: hoe kom je hier uit?

Misschien herken je het wel. Je blijft maar terugkomen op dat ene verhaal over een ex die jou bedrogen heeft of een situatie op je werk waardoor je nog steeds boos bent. Het verhaal klinkt steeds opnieuw, aan jezelf of aan anderen, en ondertussen lijkt het alsof je vastzit.

Het korte antwoord: je verhaal mag er zijn, maar jij bent niet je verhaal. Het vertellen van verhalen kan je helpen om te rouwen of helderheid te krijgen, maar er komt een moment dat je kiest voor iets anders. Anders houd je jezelf vast in het verleden en geef je de regie uit handen.

Ik help je in dit artikel om te begrijpen wat vastzitten in verhalen betekent, waarom het je groei kan tegenhouden en hoe je stap voor stap weer grip krijgt op je eigen leven. Aan het einde van dit artikel heb je praktische tips om je verhaal te herschrijven en vooruit te bewegen.

Wat bedoelen we met blijven hangen in verhalen?

Met blijven hangen in verhalen wordt bedoeld dat je steeds opnieuw hetzelfde verhaal blijft herhalen over iets dat in het verleden is gebeurd, zonder dat er echte beweging of verandering plaatsvindt.

Bijvoorbeeld:

• Steeds weer vertellen dat je ex je bedrogen heeft en dat dat oneerlijk was.
• Blijven herhalen dat je moeder altijd je zus voortrok.
• Vasthouden aan hoe oneerlijk je leidinggevende je promotie heeft tegengehouden

Het gevaar daarvan is dat je:

• De focus op het verleden legt in plaats van op het nu of de toekomst.
• Jezelf in de slachtofferrol houdt (“het is mij aangedaan”).
• Je verantwoordelijkheid weglegt bij anderen of omstandigheden, waardoor je niet verder komt

Verhalen kunnen wel nuttig zijn, bijvoorbeeld in een rouwproces of om erkenning te krijgen, maar het verschil zit in of je ze gebruikt om te verwerken en vooruit te bewegen, of dat je erin blijft hangen. Dan wordt het verhaal je identiteit en blokkeert het je groei

Is het verkeerd om je verhaal te delen?

Nee, het is niet verkeerd om je verhaal te delen. Sterker nog: het kan juist heel helend en waardevol zijn. Verhalen geven erkenning voor wat je hebt meegemaakt, helpen je emoties te verwerken en kunnen betekenis geven aan moeilijke ervaringen.

Het verschil zit in delen om te verwerken versus blijven hangen:

Wanneer verhalen delen helpend is:

• Je voelt je gehoord en gezien.
• Je krijgt erkenning voor je pijn of boosheid.
• Je kunt emoties loslaten en stap voor stap vooruitkijken.
• Je maakt ruimte voor nieuwe inzichten en groei.

Wanneer verhalen je tegenhouden:

• Je vertelt steeds opnieuw hetzelfde verhaal zonder verandering.
• Je legt de verantwoordelijkheid vooral buiten jezelf (“het lag aan de ander”).
• Je blijft met je energie vastzitten in het verleden.
• Het verhaal wordt bijna je identiteit en bepaalt hoe je jezelf ziet.

Waarom blijf je vastzitten in verhalen?

Je blijft vaak vastzitten in verhalen omdat ze je op een bepaalde manier houvast, erkenning of een gevoel van veiligheid geven. Er zitten een paar belangrijke redenen achter:

Behoefte aan erkenning
Je wilt gezien en gehoord worden in wat je hebt meegemaakt. Door je verhaal te blijven vertellen, hoop je die erkenning te krijgen.

Slachtofferrol voelt veiliger
Zolang je het verhaal blijft herhalen (“zij hadden dit anders moeten doen”, “het is niet eerlijk”), leg je de verantwoordelijkheid buiten jezelf. Dat voelt veiliger dan erkennen dat jij zelf stappen moet zetten.

Identificatie met het verhaal
Het verhaal wordt een deel van je identiteit. Je gaat jezelf zien als “degene die bedrogen is” of “degene die niet gezien werd”, waardoor loslaten spannend wordt.

Het verleden trekt je steeds terug
Zodra je aandacht legt op wat er gebeurd is en hoe oneerlijk dat was, blijf je met je energie in het verleden hangen. Daardoor wordt het moeilijker om te focussen op het hier en nu.

Onbewuste behoefte
Onder het blijven vertellen van verhalen zit vaak iets diepers: verdriet, boosheid, schaamte of gemis. Zolang dat niet wordt erkend of gevoeld, blijf je teruggrijpen naar het verhaal.

Kort gezegd: je blijft hangen in verhalen als ze je (onbewust) iets opleveren: erkenning, aandacht, of een manier om pijn niet helemaal onder ogen te zien.

Hoe herken je dat je blijft hangen?

Je herkent dat je blijft hangen in verhalen aan een paar duidelijke signalen. Vaak voelt het alsof je steeds in een kringetje loopt. Dit zijn herkenningspunten:

Je vertelt steeds hetzelfde verhaal
Misschien in andere woorden, maar de kern blijft hetzelfde. En je merkt dat je omgeving het verhaal al kent.

Je legt de schuld buiten jezelf
Zinnen als: “Zij hadden dit anders moeten doen” of “Het is niet eerlijk wat er gebeurd is”. Je voelt dat de oplossing bij de ander had moeten liggen.

Je energie blijft in het verleden
In plaats van vooruitkijken, denk of praat je vooral over wat er toen misging. Het verhaal trekt je steeds terug naar vroeger.

Je voelt weinig beweging
Er verandert niks in hoe je je voelt of in de stappen die je zet. Het verhaal geeft geen opluchting of inzicht, maar houdt je vast.

Je identificeert jezelf met het verhaal
Het wordt bijna je identiteit: “ik ben degene die…”. Het voelt alsof je zonder dat verhaal niet meer weet wie je bent.

Je zoekt telkens erkenning
Je blijft het verhaal vertellen omdat je bevestiging of medeleven wilt, maar je merkt dat het nooit genoeg is.

Wat is het verschil tussen helend en herhalend vertellen?

Het verschil tussen helend en herhalend vertellen lijkt op het eerste gezicht misschien klein, maar het maakt in de praktijk een wereld van verschil.

Wanneer je helend vertelt, gebruik je je verhaal als een manier om gevoelens te uiten, erkenning te krijgen en ruimte te maken voor iets nieuws. Je deelt wat er gebeurd is omdat je het wilt verwerken. Vaak voel je na het vertellen een soort opluchting. Het lucht op. Je merkt dat er beweging komt: het verhaal brengt inzicht, je kijkt anders naar jezelf of naar de situatie, en je voelt dat je langzaam verder kunt. Helend vertellen is dus een stap in je proces, een manier om stukje bij beetje los te laten.

Bij herhalend vertellen gaat het anders. Je vertelt steeds hetzelfde verhaal, soms zelfs tot vervelens toe, en toch verandert er niets. Je voelt je niet opgelucht na het vertellen, maar juist zwaarder. Het lijkt alsof het verhaal je telkens terugtrekt naar het verleden. Vaak ligt de nadruk op de ander of op wat jou is aangedaan. Je zoekt erkenning, maar die erkenning geeft nooit echt genoeg rust.

Het verschil zit dus in de uitwerking:

• Herhalend vertellen sluit je op in het verleden en houdt je in de slachtofferrol.
• Helend vertellen opent deuren naar verwerking en groei.

Hoe kom je uit je verhaal?

De weg uit verhalen begint met bewustwording. We geven je een mini-stappenplan dat je direct kunt toepassen. Je hoeft geen grote stappen te zetten; kleine stapjes maken al verschil.

Word bewust van je verhalen.
Vraag jezelf af: wat vertel ik vaak? Waar blijf ik op hangen? Schrijf het op of spreek het hardop uit. Dit geeft inzicht.

Kijk naar de onderliggende emotie.
Vraag jezelf af: is het boosheid, verdriet, schaamte of gemis? Benoem het. Zo kom je erachter wat eronder zit.

Geef jezelf erkenning.
Iedereen heeft erkenning nodig. Maar je hoeft er niet afhankelijk van te zijn. Schrijf een erkenningszin voor jezelf, zoals: “Ik heb alles gegeven en ik leer nu dat ik het waard ben om ook te ontvangen”.

Herformuleer je verhaal.
Verander “Mijn ex heeft me kapot gemaakt” in “Ik heb tien jaar gegeven en nu leer ik dat ik mag ontvangen”. Hiermee ga je uit de slachtofferrol naar een persoon die leert en groeit.

Verleg je aandacht naar het heden
Besef: het verleden kun je niet veranderen. Je kunt wel kiezen hoe je er nu mee omgaat. Focus op de stappen die vandaag mogelijk zijn.

Stop met meedoen aan andermans verhalen.
Als je merkt dat collega’s of vrienden beginnen te klagen, besef dan dat meedoen je in dezelfde energie trekt. Zeg vriendelijk dat je niet mee wilt gaan in roddels en richt het gesprek op wat je wel wilt.

Neem verantwoordelijkheid.
Kies ervoor om het verhaal geen invloed meer te laten hebben op je huidige leven. Kijk wat jij kunt doen in plaats van te wachten op excuses of erkenning van anderen. Dat betekent niet dat het verleden niet gebeurd is; je erkent het, maar je kiest ervoor om nu verder te gaan.

Hoe ga je om met erkenning en omgeving?

Erkenning van anderen is niet verkeerd. Iedereen heeft erkenning nodig om te groeien. Het gevaar is dat je afhankelijk wordt van externe bevestiging. Als je merkt dat je steeds erkenning zoekt, kijk dan wat eronder zit. Wil je gezien worden? Ben je verdrietig of boos? Schaam je je ergens voor?. Zodra je dit begrijpt, kun je jezelf de erkenning geven die je zoekt. Dat maakt je minder afhankelijk van anderen en helpt je om niet meer in verhalen te hangen.

Let ook op je omgeving. Verhalen blijven leven in een negatieve omgeving. Mensen die constant klagen (“Tante Sjaan”) trekken je mee in hun spiraal. Kies bewust voor mensen die vooruit willen en die jou aanmoedigen om verantwoordelijkheid te nemen. Soms betekent dit dat je minder tijd doorbrengt in groepen waar het gesprek telkens gaat over wat er mis is.

Conclusie: jij hebt de pen in handen

Blijven hangen in verhalen is menselijk. Iedereen heeft wel eens behoefte aan erkenning of probeert te begrijpen waarom iets is gebeurd. Het wordt pas een probleem als je verhaal je identiteit wordt. Dan blijf je in het verleden hangen en geef je de verantwoordelijkheid uit handen. Jij kunt die situatie veranderen door bewust te kiezen voor een ander verhaal.

Als je dat doet, maakt dat het rond. Je verleden is gebeurd en je hebt het recht om te rouwen. Maar je kiest er ook voor om het nu en de toekomst te omarmen. Dat doet ertoe omdat alleen in het hier en nu jouw kracht ligt. Wij helpen je graag om dit proces te doorlopen, want wij weten hoe lastig het kan zijn.

Stel jezelf vandaag nog de vraag: wat wil ik wel? Schrijf het op en begin met kleine stappen om dat verlangen waar te maken. Als je merkt dat je steun nodig hebt, weet dan dat er hulp is om samen te oefenen met verhalen loslaten en je eigen pad te kiezen.